Vấn đề phí gas cao đã và đang cản trở Ethereum trong nhiều năm nay và nhiều phát triển được đề xuất để giải quyết vấn đề này. Một số trong đó là các giải pháp layer 2, trong khi những giải pháp khác hướng đến thay đổi cơ bản mạng. Đơn cử như EIP-4488 – bản nâng cấp có kế hoạch giảm gas thông qua một số cơ chế thú vị. Bài viết này sẽ giải thích EIP-4488 là gì và nó hoạt động như thế nào.
Ethereum và vấn đề phí gas
Gas là phí bắt buộc để thực hiện các giao dịch và bất kỳ hành động nào khác trên mạng Ethereum. Mỗi loại giao dịch tiêu tốn lượng gas khác nhau và được tính tùy thuộc vào mức độ phức tạp. Chuyển ETH đơn giản sẽ tốn ít gas hơn so với chuyển các token ERC hoặc swap tài sản tại sàn giao dịch phi tập trung (DEX) trên Ethereum.
Mỗi block trong mạng có giới hạn gas riêng. Nếu vượt ngoài giới hạn gas, block đó sẽ trở nên không hợp lệ. Giới hạn gas cho block có thể thay đổi theo thời gian, tùy thuộc vào nhiều yếu tố. Do đó, các giao dịch không phải lúc nào cũng kết thúc trong cùng một block tại mọi thời điểm.
Các thợ đào xác minh giao dịch ưu tiên chọn những giao dịch có phí gas cao nhất. Phí gas đóng vai trò như một nhà thầu cho không gian block. Khi số lượng người dùng lớn hơn cùng đặt giá thầu trên một block nhỏ hơn, động thái này có thể dẫn đến phí mạng cao.
Nguyên nhân dẫn đến phí gas Ethereum cao?
Khía cạnh quan trọng cần nhớ là phí gas không phụ thuộc vào quy mô giao dịch. Chúng phụ thuộc vào số lượng giao dịch được thực hiện trên mạng Ethereum tại cùng một thời điểm. Ví dụ, nếu giao dịch được xử lý trong thời gian bận rộn, người dùng có thể phải trả đến hàng trăm đô la chỉ để thực hiện giao dịch. Đây là một trong những vấn đề nan giải của mạng PoW Ethereum. Hiện tại, mạng chỉ có thể xử lý khoảng 30 giao dịch mỗi giây.
Trong những giờ cao điểm, người dùng sẽ phải trả phí gas cao hơn để đảm bảo giao dịch của họ được xử lý. Nếu người dùng không trả đủ phí gas, giao dịch thất bại nhưng vẫn bị tính phí gas.
Phí giao dịch trung bình trên Ethereum Nguồn: Blockchair
Tình trạng Ethereum Network quá tải giao dịch không phải là chuyện hiếm, đẩy phí tăng lên mức cao ngất ngưởng. Một trong những ví dụ đầu tiên chứng minh mạng Ethereum có thể bị tắc nghẽn là trong cơn sốt CryptoKitties năm 2017. NFT bùng nổ mạnh mẽ vào năm 2021 cũng mang lại rất nhiều người dùng mới cho Ethereum, khiến phí gas tăng chóng mặt. Điều này cũng xảy ra trong quá trình khởi động các dự án, chẳng hạn như Bored Ape Yacht Club (BAYC) của Yuga Labs.
Ethereum Foundation có kế hoạch chuyển sang PoS vào cuối năm 2022 và được gọi là Ethereum 2.0. Phiên bản mới sẽ cải thiện khả năng mở rộng của mạng và giảm phí gas. Trong khi cộng đồng vẫn đang háo hức chờ đợi bản cập nhật bị trì hoãn nhiều lần này, có nhiều biện pháp khác được đề ra để giảm phí và EIP-4488 là một trong những đề xuất đó.
EIP-4488 là gì?
EIP-4488 là Đề xuất cải tiến Ethereum được gọi là “Giảm phí gas calldata giao dịch có tổng giới hạn calldata” được Vitalik Buterin và Ansgar Dietrichs giới thiệu vào tháng 11/2021. Đề xuất tập trung vào giảm chi phí giao dịch cho các giải pháp rollup Ethereum như Optimism, Arbitrum và zkSync.
Trong đề xuất này, Buterin và Dietrichs đã vạch ra các bước để giảm gas mà không ảnh hưởng đến bảo mật và roadmap tiến tới phát triển của Ethereum 2.0.
Các ý tưởng chính được trình bày trong đề xuất EIP-4488:
– Nhóm các giao dịch của người dùng trên layer 2 rollups và gửi chúng qua “calldata”. Nâng cấp sẽ giảm chi phí gửi calldata lên mainnet, giảm thêm phí gas của người dùng cuối.
– Xã hội hóa phí gas trên nhiều giao dịch sẽ giảm phí giao dịch 3-8 lần. ZK-rollups rẻ hơn từ 40 đến 100 lần so với layer cơ sở Ethereum. Buterin tin rằng tăng không gian dữ liệu sẽ “giảm chi phí rollup gấp 5 lần”.
– Rollup sẽ là giải pháp tốt nhất để mở rộng Ethereum trong ngắn hạn, trung hạn và dài hạn. Blockchain sẽ mở rộng quy mô hơn nữa nếu thêm sharding vào mạng PoS của Ethereum. Điều này sẽ giúp dễ dàng thực hiện layer 2 rollup hơn và giảm chi phí giao dịch.
Điều quan trọng là phải duy trì kích thước block nhỏ để phân cấp và bất kỳ ai cũng có thể chạy một node. Hiện tại, kích thước block Ethereum có thể quản lý được và bất kỳ nâng cấp nào chẳng hạn như EIP-4488 sẽ không làm tăng chi phí bảo trì.
Lưu ý rằng đề xuất EIP-4488 không trực tiếp giảm dữ liệu layer 1. Tuy nhiên, nó hỗ trợ rollup, giúp cân bằng chi phí thực hiện trong khi vẫn duy trì dung lượng tối đa tương tự.
Tính khả dụng của dữ liệu là một vấn đề nghiêm trọng khác về mở rộng quy mô đối với mạng Ethereum. Nhưng EIP-4488 giải quyết được vấn đề này, vì nó giải vây cho các giao thức layer 2.
EIP-4488 là tiền thân của EIP-4844 và có cách tiếp cận đơn giản hơn để giải quyết vấn đề phí giao dịch cao. EIP-4488 giới thiệu 2 khía cạnh quan trọng:
– Chi phí gas calldata giảm từ 16 xuống 3 gas mỗi byte.
– 1 MB trên mỗi block và 300 byte cho mỗi giao dịch (tối đa 1,4 Mb) để giảm thiểu rủi ro bảo mật.
EIP-4488 chủ yếu tập trung vào calldata – không gian định vị byte chỉ đọc, nơi lưu giữ tham số dữ liệu của giao dịch hoặc lệnh.
Nói cách khác, EIP-4488 sẽ giới hạn tổng số calldata giao dịch, nơi dữ liệu từ các lệnh bên ngoài đến các chức năng được lưu trữ, trước khi giảm chi phí gas calldata để loại bỏ khả năng làm đình trệ mạng.
Giới hạn cứng là cách dễ nhất để đảm bảo việc tăng caseload (khối lượng công việc) không dẫn đến tăng tải trong trường hợp xấu nhất. Chi phí rollup sẽ tăng đáng kể, làm tăng kích thước block trung bình đến hàng trăm kilobyte. Tuy nhiên, giới hạn cứng sẽ ngăn ngừa trường hợp xấu nhất là các block đơn lẻ chứa 10 MB. Kích thước block trong trường hợp xấu nhất thực sự sẽ nhỏ hơn hiện tại (1,4 MB so với 1,8 MB).
Theo Buterin:
“Chi phí gas calldata từ 16 còn 3 sẽ làm tăng kích thước block tối đa lên 10M byte. Điều này sẽ đẩy layer mạng Ethereum P2P (ngang hàng) lên mức căng thẳng chưa từng có và có nguy cơ làm đình trệ mạng. Một số thử nghiệm trực tiếp trước đó của các block ~500 kB vài năm trước đã hạ gục một vài node bootstrap”.
Anh cũng đề cập rằng “đề xuất giảm chi phí và giới hạn” sẽ tăng kích thước block tối đa lên 1,5 MB – “sẽ là đủ trong khi ngăn chặn hầu hết các rủi ro bảo mật”.
Điều quan trọng cần lưu ý là các nhà vận hành node sẽ phải đối mặt với khối lượng công việc tăng lên chỉ đơn giản do tăng dung lượng dữ liệu. Toàn bộ cơ sở dữ liệu của blockchain sẽ là gánh nặng quá lớn đối với hầu hết các máy tính khi lưu trữ. Tuy nhiên, vấn đề này có thể được giải quyết bằng một đề xuất bổ sung khác để giảm bớt trách nhiệm lưu trữ block cho các node lâu hơn một năm.
EIP-4488 sẽ giúp người dùng như thế nào?
Đề xuất EIP-4488 sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến người dùng, vì nó giảm chi phí rollup và giảm phí gas layer 2.
EIP-4488 là một giải pháp ngắn hạn cho phí gas cao của Ethereum. Người dùng các giải pháp layer 2 như Optimism và Arbitrum sẽ thấy phí giao dịch giảm 3–8 lần. Người dùng zk-rollups có thể trả phí gas rẻ hơn tới 40–100 lần so với layer cơ sở của Ethereum.
Tuy nhiên, một số nhà phát triển bày tỏ lo ngại về dữ liệu giao dịch ngày càng gia tăng. Nâng cấp EIP-4488 ngụ ý rằng kích thước block tổng thể sẽ tăng lên, đây là một vấn đề trong dài hạn. Nếu nâng cấp này được triển khai, kích thước của blockchain Ethereum sẽ tăng với tốc độ 0,1Mb đến 0,5Mb mỗi block, gấp 5 lần tốc độ tăng trưởng quy mô của chain. Điều này có thể gây ra vấn đề với những người dùng muốn trở thành node, vì họ sẽ cần phần cứng tốt hơn.
Một mối quan ngại khác là nâng cấp EIP-4488 có thể gây ra hạn chế khác trên mạng. Người dùng cần phải trả phí nhiều hơn các giao dịch rollup trả giá cao cạnh tranh cùng một không gian calldata.
Đề xuất EIP-4488 được tạo ra để giảm chi phí giao dịch cho các giao thức rollup được xây dựng trên blockchain Ethereum. EIP-4488 là một đề xuất trung gian trong khi mạng đang chờ đợi giải pháp sharding được giới thiệu qua EIP-4844.
Tuy nhiên, bản cập nhật chính mà mọi người đang chờ đợi và dự kiến sẽ giải quyết vấn đề mở rộng quy mô của Ethereum là chuyển đổi từ đồng thuận PoW sang PoS. Cập nhật này gần như chắc chắn sẽ chấm dứt các vấn đề về phí gas, vì vậy người dùng sẽ không phải đợi quá lâu trước khi họ nhận được những gì mong muốn theo cách nào đó.
Tham gia Telegram của BlogDeFi để theo dõi tin tức và bình luận về bài viết này:
Theo Beincrypto